İnşaat ve mühendislik projelerinde kullanılan çelik ve alüminyum yapısal bileşenlerin kalitesi ve güvenliği, yapıların bütünlüğü ve dayanıklılığı açısından büyük önem taşır. EN 1090-1 standardı, bu bileşenlerin uygunluk değerlendirmesi ve CE işaretlemesi için gereksinimleri belirler. Bu standart, Avrupa’da yapı ürünlerinin serbest dolaşımını sağlamak ve yüksek kalite standartlarını garanti altına almak amacıyla oluşturulmuştur.
EN 1090-1 Nedir?
EN 1090-1, çelik ve alüminyum yapısal bileşenlerin uygunluk değerlendirmesi ve CE işaretlemesi için gereksinimleri belirleyen bir Avrupa standardıdır. Bu standart, üreticilerin ürünlerinin Avrupa pazarında serbestçe dolaşabilmesi için gerekli olan yasal ve teknik gereksinimleri karşılamalarını sağlar. EN 1090-1, yapı ürünleri yönetmeliği (CPR) kapsamında zorunlu hale gelmiştir ve üreticilerin ürünlerine CE işareti eklemeleri için bu standarda uygunluk sağlamaları gerekmektedir.
Standart Kapsamı
EN 1090-1 standardı, çelik ve alüminyum yapısal bileşenlerin uygunluk değerlendirmesi için aşağıdaki gereksinimleri kapsar:
Üretim Kontrolü:
Üreticilerin, üretim süreçlerini sürekli olarak kontrol etmeleri ve kalite yönetim sistemlerine uygun hale getirmeleri gerekmektedir. Bu, fabrika üretim kontrolü (FPC) sistemi olarak adlandırılır.
Dokümantasyon:
Üretim süreçleri, kalite kontrolleri ve ürün özellikleri ile ilgili tüm dokümantasyonun doğru ve eksiksiz bir şekilde tutulması gerekmektedir.
Malzeme ve Bileşenlerin İzlenebilirliği:
Kullanılan malzemelerin ve bileşenlerin izlenebilirliği sağlanmalı ve gerekli test ve sertifikalarla belgelenmelidir.
Kaynaklı İmalat:
Eğer kaynaklı bileşenler üretiliyorsa, EN 1090-2 (çelik için) veya EN 1090-3 (alüminyum için) standartlarına uygun olarak kaynaklı imalat süreçlerinin yönetilmesi gerekmektedir.
Performans Beyanı (DoP):
Üreticiler, ürünlerinin performansını belirten bir performans beyanı (Declaration of Performance – DoP) hazırlamalıdır. Bu beyan, ürünün temel özelliklerini ve performansını belirtir.
CE İşaretlemesi:
Uygunluk değerlendirmesi tamamlandıktan sonra, ürünlere CE işareti eklenir. Bu işaret, ürünün Avrupa standartlarına uygun olduğunu ve gerekli tüm değerlendirmelerden geçtiğini gösterir.
Sertifikalandırma Süreci
EN 1090-1 standardına uygunluk için sertifikalandırma süreci genellikle şu adımları içerir:
Başvuru ve Hazırlık:
Üretici, bir onaylanmış kuruluşa (Notified Body) başvuruda bulunur. Gerekli dokümantasyon ve hazırlıklar tamamlanır.
Denetim ve Değerlendirme:
Onaylanmış kuruluş, üretim tesisini denetler ve fabrika üretim kontrolü sisteminin EN 1090-1 gereksinimlerine uygunluğunu değerlendirir.
Ürün Testleri ve Kontrolleri:
Ürünler üzerinde gerekli testler ve kontroller gerçekleştirilir. Bu testler, ürünün performans özelliklerinin doğrulanmasını sağlar.
Raporlama ve Düzeltici Faaliyetler:
Denetim ve test sonuçları raporlanır. Uygunsuzluklar tespit edilirse, üretici bu uygunsuzlukları gidermek için gerekli düzeltici faaliyetleri gerçekleştirir.
Sertifikalandırma ve CE İşaretlemesi:
Tüm gereksinimlerin karşılanması durumunda, üreticiye EN 1090-1 sertifikası verilir ve ürünler CE işareti ile işaretlenir.
Avantajları
Pazar Erişimi:
EN 1090-1 sertifikası ve CE işareti, ürünlerin Avrupa pazarında serbestçe dolaşmasını sağlar. Bu, üreticilere daha geniş bir pazar erişimi kazandırır.
Güvenlik ve Kalite:
Standart, ürünlerin yüksek kalite ve güvenlik standartlarına uygun olduğunu garanti eder. Bu, yapıların dayanıklılığını ve güvenliğini artırır.
Yasal Uygunluk:
EN 1090-1 sertifikası, üreticilerin Avrupa Birliği’nin yasal düzenlemelerine uygun olmasını sağlar ve yasal uyumsuzluk riskini ortadan kaldırır.
Rekabet Avantajı:
Sertifikalı ürünler, kalite ve güvenlik açısından müşteri güvenini artırır ve rekabet avantajı sağlar.
EN 1090-1 standardı, çelik ve alüminyum yapısal bileşenlerin uygunluk değerlendirmesi ve CE işaretlemesi için kritik bir gereksinimdir. Bu standart, üreticilerin ürünlerinin Avrupa pazarında serbestçe dolaşabilmesini sağlar ve yapıların güvenliğini ve dayanıklılığını artırır. EN 1090-1 sertifikası, üreticilere rekabet avantajı kazandırırken, müşteri güvenini ve yasal uyumluluğu garanti eder.