Uluslararası standartlara göre kaynak yöntem onayı belgelendirmesi (Welding Procedure Qualification), belirli bir kaynak yöntemi ve prosedürünün belirli bir standarda uygunluğunu doğrulamak için yapılan bir süreçtir. Bu, özellikle endüstriyel uygulamalarda kullanılan kaynak yöntemlerinin güvenli, etkili ve kaliteli bir şekilde uygulanabilmesi için kritik öneme sahiptir. İşte bu sürecin temel adımları:
1. Kaynak Yöntemi Spesifikasyonu (WPS) Hazırlığı
- WPS Belgesi: Kaynak Yöntemi Spesifikasyonu (WPS), belirli bir kaynak işlemine ait tüm parametreleri (örneğin, kaynak yöntemi, malzeme türü, dolgu metali, akım ve voltaj değerleri, ön ısıtma gereksinimleri, kaynak pozisyonu) tanımlar. WPS, kaynak işleminin nasıl yapılacağını ayrıntılı olarak açıklar.
- Parametrelerin Belirlenmesi: Kaynak yapılacak malzeme türüne, kalınlığa, kaynak yöntemine ve diğer teknik detaylara bağlı olarak tüm parametreler dikkatlice belirlenir ve WPS belgesinde belirtilir.
2. Test Kaynağının Yapılması
- Test Parçasının Hazırlanması: WPS’e uygun olarak bir test parçası hazırlanır. Bu parça, gerçek üretim koşullarını simüle etmek amacıyla seçilen malzemeler ve kaynak yöntemleri kullanılarak kaynaklanır.
- Kaynak Uygulaması: WPS’te belirtilen tüm parametrelere uygun olarak kaynak işlemi gerçekleştirilir. Bu aşamada, kaynakçıların doğru uygulama yapması ve belirtilen standartlara tam olarak uyması çok önemlidir.
3. Testlerin Yapılması
- Tahribatlı Testler: Kaynak işleminin mekanik özelliklerini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilen testlerdir. Bu testler şunları içerebilir:
- Çekme Testi: Kaynaklı parçanın çekme mukavemeti değerlendirilir.
- Bükme Testi: Kaynağın sünekliği ve kırılma direnci ölçülür.
- Çentik Darbe Testi: Kaynağın darbe dayanımı değerlendirilir.
- Tahribatsız Testler: Kaynak kalitesini ve yüzey bütünlüğünü değerlendirmek amacıyla yapılan testlerdir. Bunlar şunları içerir:
- Radyografik Test (RT): Kaynak içindeki hataların tespiti için X-ray veya gamma ışınları kullanılır.
- Ultrasonik Test (UT): Malzeme içinde çatlaklar veya diğer kusurlar olup olmadığını belirlemek için ultrasonik dalgalar kullanılır.
4. Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi
- Uygunluk Kriterleri: Yapılan testlerin sonuçları, ilgili uluslararası standartlara göre değerlendirilir (örneğin, ASME, ISO 15614, EN 1090). Bu standartlar, kabul edilebilir hata oranları, mekanik özellikler ve diğer kalite kriterlerini belirler.
- Raporlama: Test sonuçları bir rapor halinde düzenlenir. Bu rapor, kaynak yönteminin ilgili standartlara uygun olduğunu kanıtlar.
5. Kaynak Yöntem Onay Sertifikası (PQR)
- Sertifika Verilmesi: Testlerin başarıyla tamamlanması durumunda, Kaynak Yöntemi Kalifikasyon Belgesi (Procedure Qualification Record – PQR) düzenlenir. Bu belge, belirli bir kaynak yönteminin belirli şartlar altında başarılı bir şekilde uygulandığını ve ilgili standartlara uygun olduğunu kanıtlar.
- PQR ve WPS’in Saklanması: Onaylanmış PQR ve WPS belgeleri, gelecekteki denetimler ve üretim süreçlerinde referans olarak kullanılmak üzere saklanır.
6. Sürekli İzleme ve Yenileme
- Güncellemeler: Kaynak yönteminde herhangi bir değişiklik yapıldığında (örneğin, malzeme, kaynak pozisyonu veya parametrelerde), yeni bir PQR oluşturulması gerekebilir.
- Periyodik Denetimler: Sertifikanın geçerliliğini sürdürmek için periyodik olarak gözden geçirme ve yeniden testler gerekebilir.
Bu süreç, kaynak işlemlerinin tutarlılığını ve kalitesini sağlamak için kritik öneme sahiptir. Uluslararası standartlara uygun bir PQR ve WPS, kaynak işlemlerinin güvenli, verimli ve yüksek kalite standartlarında yapılmasını sağlar.